Wojna Niemców. Naród pod bronią 1939-1945

Nicholas Stargardt

Wydawnictwo Rebis

Wojna Zwykłych Niemców

Nie wszyscy Niemcy byli zwolennikami nazizmu. Wielu jednak wierzyło, że wojna została im, podobnie jak w 1914 roku, narzucona, a Hitler do końca chciał utrzymać pokój. Choć wojnę z Polską powszechnie uznano za uzasadnioną, to sam jej wybuch przyjęto z powagą i spokojem. Na ulicach niemieckich miast nie było widać oznak entuzjazmu. Według raportów Służby Bezpieczeństwa klęska Francji w czerwcu 1940 roku wywołała w niemieckim społeczeństwie odświętny nastrój spokojnej i pełnej dumy radości oraz wdzięczności dla Fuhrera i Wehrmachtu. Mimo to w Niemczech powszechnie oczekiwano wówczas zakończenia wojny, która w coraz większym stopniu dawała się we znaki ludności cywilnej.

Opis:

Na podstawie analizy rozmaitych źródeł - listów, dzienników, wspomnień, policyjnych raportów na temat nastrojów opinii publicznej (w tym reakcji widowni na kroniki filmowe), dokumentów kościelnych, artykułów prasowych, audycji radiowych czy mów polityków - Stargardt stał się odpowiedzieć na pytanie, jak zwykli Niemcy racjonalizowali sobie wojnę i dlaczego, niezależnie od wyznawanej religii i światopoglądu, z uporem walczyli aż do wiosny 1945 roku. W pierwszej fazie konfliktu część z nich uznawała, że należy go doprowadzić do zwycięskiego końca, aby oczyścić przedpole i zaoszczędzić swym dzieciom konieczności toczenia kolejnej wojny. Wraz z jej przedłużeniem oraz świadomością ogromu zbrodni popełnianych na ziemiach okupowanych jedni obawiali się bezwzględnej zemsty, inni chcieli ochronić bliskich przed najazdem barbarzyńskich hord ze Wschodu. Mimo klęsk wojennych, braku żywności, węgla, rosnących strat i uprzywilejowania partyjnych elit hitlerowskiej propagandzie udawało się zatrzymać poczucie jedności narodowej i podtrzymywać wsparcie dla reżimu. Olbrzymie pozytywne emocje wyzwalała chociażby wieczorna audycja Koncert życzeń dla Wehrmachtu, która codziennie gromadziła przed radioodbiornikami niemal cały naród, dając poczucie bliskości z żołnierzami walczącymi na różnych frontach. Książkę Nicholasa Stargardta naprawdę warto przeczytać.

Piotr Szlanta

dodano: 2018-01-25