Culloden Moor 1746
Jarosław Wojtczak
Mimo że u schyłku XVII wieku w Anglii dobiegły końca rządy dynastii Stuartów, nostalgia za nimi utrzymała się w ich mateczniku – Szkocji. Szkoccy górale dążyli do restauracji Jakuba Stuarta, a następnie jego syna Karola Edwarda. Były na to szanse, bo za oboma pretendentami stała Francja. Pierwsza próba w 1708 roku zakończyła się fiaskiem: Jakubowi przy wsparciu wojsk francuskich wprawdzie udało się wylądować na szkockim wybrzeżu, lecz szybko musiał się stamtąd wycofać. Trzy dekady później do walki o trony Anglii i Szkocji stanął jego syn.
Opis:
OSTATNI BÓJ
Dzieje tej kampanii przedstawia Jarosław Wojtczak. Początkowo wszystko szło jak po maśle: Karol Edward z pomocą ekspedycji francuskiej, a także ludności, głównych klanów szkockich oraz Irlandczyków bił Anglików aż miło. W 1745 roku jakobici zajęli Edynburg i pokonali wojska angielsko-hanowerskie Jerzego II pod Prestopans i Falkirk. Droga do Londynu była prawie otwarta, pozostało jeszcze rozbić przeciwnika w ostatnim starciu. Do decydującego boju doszło w kwietniu 1746 roku pod Culloden Moor. Na nieszczęście Szkotów i ich pretendenta Anglicy w tym momencie stanęli na wysokości zadania. Armia Wilhelma Augusta Hanowerskiego, ks. Cumberland, doszczętnie rozbiła wojska jakobitów. Krwawa pacyfikacja przez oddziały księcia zwycięzcy brutalnie przerwała marzenia Szkotów o wolności pod berłem swojego króla. Karol Edward uniknął poniżającej niewoli: po pół roku ukrywania się zdołał opuścić Wyspy Brytyjskie. Jego syna również próbowano wykreować na pretendenta do korony, ale bez powodzenia.
T.B.
Jarosław Wojtczak
Culloden Moor 1746
seria „Historyczne bitwy”
Bellona SA
Warszawa 2012
dodano: 2012-08-01