Sybir. Moja historia, t. 1

Paweł Piechnik

Wydawnictow: Muzeum Pamięci Sybiru, Białystok 2020

Losy Polaków wywożonych na wschód przez Sowietów w czasie drugiej wojny światowej stanowią gotowe scenariusze – filmu, serialu czy książki. Paweł Piechnik spróbował przełożyć na język komiksu wspomnienia Danuty Pietrzak, białostoczanki wywiezionej do Kazachstanu wraz z rodziną i sąsiadami. Wbrew pozorom prawdziwe historie – z ich banalnością przeplataną tragizmem – niełatwo podać w atrakcyjny sposób (szczególnie w tak wymagającej dynamizmu formie komiksu), a jednocześnie zawrzeć w nich walor edukacyjny. Autorowi, przy wydatnej pomocy wydawcy – Muzeum Pamięci Sybiru − w dużej mierze się to udało.

Opis:

Publikacja opowiada losy nastoletniej wówczas Danuty Pietrzak, która została wciągnięta przez tryby historii i wyrzucona w odległych kazachskich stepach, gdzie wraz z bliskimi musiała ciężko pracować w kołchozie. Jej wspomnienia zawierają chyba wszystko, co było udziałem Polaków zesłanych na wschód: strach, obawy o los odłączonych bliskich, nieznajomość języka i lokalnych realiów, zmagania z surową przyrodą, terror sowieckiego systemu. Te dramaty przeplatają się z nastoletnimi dylematami i tęsknotami dorastającej dziewczyny. Wyraźnie widać, że historia została opowiedziana słowami bohaterki – w wymiarze językowym i edycyjnym: mało tu klasycznych dialogów w komiksowych dymkach, stale czytamy kwestie narratora. Można uznać to za wadę, bo odbiera się w ten sposób nieco komiksowej dynamiki, jednocześnie jednak mamy do czynienia z żywą opowieścią. Na uwagę zasługuje także swego rodzaju aneks, w którym przedstawiono historię wywózek Polaków w głąb ZSRR, słowniczek terminów i zwrotów ułatwiający lekturę, liczne fotografie eksponatów z Muzeum Pamięci Sybiru związanych z opowieścią oraz biogramy bohaterów. Opowieść syberyjska w tomie 1 kończy się zimą 1940 roku. Chociaż pani Danuta zmarła w roku 2007, to dzięki pracy historyków i tej publikacji możemy wypatrywać kontynuacji jej opowiadania.

dodano: 2021-05-11