Generał Władysław Sikorski

Praca Zbiorowa

KU CHWALE GENERAŁA

4 lipca minie 70. rocznica katastrofy w Gibraltarze, w której zginął premier i Wódz Naczelny gen. Władysław Sikorski. Z tej okazji Bellona SA i Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie opublikowały album poświęcony jego życiu i działalności. Bogato ilustrowana publikacja – materiał ikonograficzny, często unikalny, pochodzi ze zbiorów Muzeum WP w Warszawie, Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego, a także kolekcji Łukasza Gaszewskiego, Pawła Żurkowskiego i autorów – to cenne źródło nie tylko dla historyków zawodowo zajmujących się dziejami Polski w XX wieku.

Opis:

W albumie znalazły się również teksty przedstawiające poszczególne etapy życia Sikorskiego i kwestie związane z jego działalnością wojskową oraz polityczno-społeczną. Historycy i muzealnicy ukazali w nich fakty niejednokrotnie mało znane lub nieznane. Mariusz Skotnicki w artykule „Żołnierz i polityk” naszkicował młodość i karierę gen. Sikorskiego. Prawdziwym dramatem dla niego stało się odsunięcie go przez sanację od armii pod zamachu majowym. Prawda, generał nie opowiedział się wtedy po żadnej ze stron konfliktu, jednak jako człowiek niezależny, wyraźnie opowiadający przeciw „republice kolesiów”, przypłacił karierą przejęcie władzy przez piłsudczyków. Kolejnym jego dramatem było to, że powrót do wojska i dużej polityki związany był w klęską wojenną Polski 1939 roku.

W tekście „Za męstwo i zasługi” Izabela Prokopczuk-Runowska przedstawia odznaczenia Władysława Sikorskiego. Generała zaszczycano w ten sposób nie tylko w Polsce, ale także zagranicą: np. w 1921 roku otrzymał Krzyż Komandorski Orderu Legii Honorowej, Krzyż Wielki Orderu Korony Rumunii kl. I i Krzyż Komandorski kl. I fińskiego Orderu Białej Róży. W sumie uhonorowano go ponad 30 obcymi odznaczeniami.

Kwestię mundurów gen. Sikorskiego przedstawiła Iwonna Sobierajska. Również pod tym względem przeszedł on długą drogę, bo przecież służbę wojskową rozpoczął w armii austro-węgierskiej. Dalej były Legiony i służba w siłach zbrojnych odrodzonej Rzeczypospolitej. Po 1939 roku umundurowanie Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie zostało przystosowane do form armii sojuszniczych. Również Sikorski nosił mundury wzoru francuskiego, a następnie brytyjskiego. Niekiedy okoliczności i klimat zmuszały go pewnych modyfikacji: np. w grudniu 1941 roku, w czasie wizytacji formującej się w ZSRR polskiej armii, nosił zimowy płaszcz angielski oraz futrzaną rosyjską czapkę.

Szczyt kariery gen. Sikorskiego przypadł niewątpliwie na lata 1940 - 1943, kiedy jako naczelny wódz i premier organizował polskie władze i armię na obczyźnie. Ten okres jego życia przedstawił Zbigniew Wawer. Dzięki zabiegom Sikorskiego Francuzi zgodzili się na odtworzenie polskich oddziałów. Sformowano m.in. Samodzielną Brygadę Strzelców Podhalańskich, która pierwotnie wraz z wojskami alianckimi miała wesprzeć armię fińską, odpierającą sowiecką agresję. Ostatecznie brygada wsparła aliantów pod norweskim Narwikiem, a inne polskie jednostki biły się w obronie Francji. Kolejny etapy w pracy organizacyjnej Sikorskiego to formowanie polskich oddziałów w Wielkiej Brytanii, ZSRR i na Bliskim Wschodzie oraz stopniowe włączanie ich do walki przeciw Trzeciej Rzeszy.

Teksty zamykające album: Urszuli Kraśnickiej-Zajdler oraz Wojciecha Matuszaka i Roberta Gretzyngiera, przedstawiają sylwetkę biskupa polowego WP Józefa Gawliny i jego relacje z Sikorskim, a także historię lotnictwa PSZ na Zachodzie. Warto sięgnąć po tę publikację.

Tomasz Bohun

Generał Władysław Sikorski

praca zbiorowa

Bellona SA i Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie

Warszawa 2013

dodano: 2013-08-01