Wysłanniczka specjalna do Mandżurii
Ella Maillart
Noir sur Blanc
Wysłanniczka specjalna do Mandżurii to zbiór jedenastu artykułów dla francuskiej gazety i nie publikowanych zapisków z podróży. Dynamiczne, napisane dosadnym językiem, opisują mandżurską rzeczywistość: krajobraz ludzki raczej posępny; tryskający nienawiścią do białych Japończycy (Maillart brutalnie pobili japońscy żołnierze), trzymający krótko „wyzwolonych” Azjatów, znoszący to z pogodną rezygnacją Chińczycy, zabiedzeni Mandżurowie, Mongołowie i Koreańczycy, agenci sowieckiego GRU, rosyjscy emigranci, wreszcie oddające się niemal każdemu białe Rosjanki i grasujący bezkarnie bandyci.
Opis:
OSTATNIA SZANSA EUROPY?
Ella Maillart była szwajcarską podróżniczką, hokeistką, narciarką i wioślarką. Jej zainteresowanie Azją zrodziło się z fascynacji słynnym filmem Wsiewołoda Pudowkina Burza nad Azją z 1928 roku. Dwa lata poźniej pojechała do ZSRR studiować u Pudowkina i poznawać sowiecki Orient: najpierw Kaukaz, potem Azję Środkową. Owocem tej wyprawy była znakomita książka Od Gór Niebiańskich do Czerwonych Piasków (1934). Pod koniec 1934 roku jako korespondentka największego wówczas francuskiego dziennika Le Petit Parisien trafiła do marionetkowiego państwa Mandżukuo, którym „władał” zdetronizowany ostatni cesarz Chin, Pu-Yi.
Teza Maillart: Mandżukuo być może odsunie to grożące Europie niebezpieczeństwo; ta nowa zdobycz jest tak kosztowna w utrzymaniu [...], że na razie Japonia na niej skupi wszystkie swoje siły. To chwila wytchnienia [...] dzięki temu będziemy mieli czas wziąć się w garść. Stawimy czoło zakusom żółtych, którzy [...] próbują nas zniszczyć we wszystkich zakątkach świata. Ale to przecież dopiero zwycięstwo Żukowa nad Chałchin-goł w sierpniu 1939 roku przesądzi o zmianie kierunku japońskiej ekspansji na południe. To dało całkiem długą „chwilę wytchnienia” nie tyle Europie, co Sowietom. Tak czy inaczej wyśmienite reportaże Elli Maillart to cenne źródło dla wszystkich zainteresowanych dwudziestowiecznymi dziejami Dalekiego Wschodu.
Jerzy Rohoziński
Ella Maillart
Wysłanniczka specjalna do Mandżurii: w Azji, gdzie czają się panowie jutra
Przedmowa Gilbert Étienne
Przeł. Krystyna Arustowicz
Noir sur Blanc
Warszawa 2012
dodano: 2012-07-01
