Tito. Zagadka stulecia

Pero Simić

Wydawnictwo Dolnośląskie

Simić wyciągnął na światło dzienne setki fałszów i półprawd, które Tito produkował o sobie i swoim państwie – od piętnastu różnych dat urodzenia poczynając. Z detalami opisał ciemną stronę reżimu: ponury jugosłowiański obóz koncentracyjny na Golim Otoku i masowe mordy w pierwszym roku rządów Tity. Książka zawiera także tajny dziennik marszałka prowadzony przez pół roku pod koniec lat 40.

Opis:

HONOROWY GÓRNIK PRL

Josip Broz-Tito był pełen sprzeczności. Odpowiedzialny za największą masową zbrodnię w powojennej Europie, a jednocześnie kandydat do pokojowego Nobla, do dziś cieszy się estymą jednego z lepszych komunistycznych przywódców. Jego polityka przyczyniła się do eskalacji konfliktów etnicznych w Chorwacji, Bośni i Kosowie, a przecież wszędzie tam (poza może Kosowem) wciąż przybywa ludzi tęskniących za marszałkiem.

Pero Simić, okrzyknięty „najwybitniejszym żyjącym titologiem”, wykonał mrówczą pracę w archiwach moskiewskich i jugosłowiańskich. Jego książka, chociaż pozbawiona aparatu naukowego, opiera się na tysiącach niemal niewykorzystanych przedtem dokumentów. Autor powyciągał na światło dzienne setki fałszów i półprawd, które Tito produkował o sobie i swoim państwie – od piętnastu różnych dat urodzenia poczynając. A przecież mimo drobiazgowej analizy podobnych kwestii (zwłaszcza roli Tity w kominternowskich czystkach lat trzydziestych, którą autor uważa za klucz do jego biografii) omawianą pozycję czyta się wartko i z przyjemnością. Zdemaskowano liczne mity – Simić m.in. przekonująco wykazuje, że wbrew powszechnym w Polsce opiniom Tito zwrócił się do Zachodu o wsparcie wiele miesięcy po tym, jak zerwał ze Stalinem (a raczej Stalin z nim). Nie zabrakło statystyk obnażających kulisy „cudu gospodarczego” Jugosławii, przemycanych w tekście dyskretnie, by nie nużyć czytelnika tabelami. Z detalami opisano ciemną stronę reżimu: ponury jugosłowiański obóz koncentracyjny na Golim Otoku i masowe mordy w pierwszym roku rządów Tity. A wreszcie udostępniono czytelnikom bardzo ciekawe źródło – tajny dziennik marszałka prowadzony przez pół roku pod koniec lat 40.

Ponadto wypada docenić znakomite tłumaczenie z serbskiego, staranną redakcję naukową, ładne wydanie (w twardej oprawie) oraz to, że na potrzeby polskiego czytelnika autor przygotował specjalny dodatek poświęcony polskim wątkom w życiu Tity. Kto wiedział, że wśród setek innych godności marszałek mógł się poszczycić tytułem Honorowego Górnika PRL?

Tomasz Flasiński

Pero Simić

Tito. Zagadka stulecia

Przeł. Danuta Cirlić-Straszyńska, Dorota Jovanka Cirlić

Wydawnictwo Dolnośląskie

Wrocław 2011

dodano: 2012-07-01