Merkers. Skarbiec III Rzeszy
Robert J. Kudelski
Wydawnictwo Technol
Pamiętacie arcyzabawne perypetie Kelly’ego, Wielkiego Joe, Hazardzisty, Szajbusa i spółki w filmie Złoto dla zuchwałych? Grupa niesfornych łazików dokonuje cudów waleczności i niepospolitego kombinatorstwa, by zdobyć złote sztaby zdeponowane przez Niemców w jednym z banków za linią frontu. Czytając najnowszą książkę Roberta J. Kudelskiego, nabieramy przekonania, że taki scenariusz raczej nie miałby szans na realizację. Niemieckie złoto było dobrze chronione prawie do ostatnich dni Trzeciej Rzeszy. A było go dużo, dużo więcej, niż Niemcy mieli na początku drugiej wojny światowej. Pochodziło z grabieży podbitych państw i ich mieszkańców, przy czym duża część obrabowanych – przede wszystkim Żydzi – była zabijana. Obozy zagłady – hitlerowskie fabryki śmierci, były zyskownymi przedsiębiorstwami. Sprzedawały niewolniczą pracę więźniów i rabowały ich mienie. Skonfiskowane pieniądze i kosztowności trafiały do Reichsbanku. Niemiecką machinę wojenną finansowały m.in. złote koronki czy mostki dentystyczne wyrywane zamordowanym.
Opis:
Zagarnięte skarby przejmowały niemieckie instytucje bądź przywłaszczali je sobie hitlerowscy notable. Gdy w 1944 i 1945 roku klęska Trzeciej Rzeszy zbliżała się szybkimi krokami, palącą kwestią stała się ewakuacja złota, dewiz i zagrożonych zniszczeniem dzieł sztuki. Kudelski opisuje poszukiwania bezpiecznych kryjówek i pokazuje, że dopiero w ostatniej chwili, zasoby Banku Rzeszy zdeponowano w wyjątkowym skarbcu – sztolniach i chodnikach kopalni soli potasowej koło Merkers w Turyngii.
Odkrycie złotego skarbca przez było dziełem przypadku: dwie Francuzki przekazały informacje amerykańskim żołnierzom. 8 kwietnia 1945 roku Amerykanie sforsowali pancerne drzwi. Ich oczom ukazały się setki worków, skrzyń, walizek i pojemników ze złotem, biżuterią, monetami i banknotami. Koniec wojny postawił kwestię zwrotu zrabowanych skarbów, co wobec konfliktu między zwycięskimi mocarstwami nie było łatwe. Okazało się też, że część z nich zaginęła. A więc kilku zuchwałych sięgnęło po złoto.
Wojciech Kalwat
Robert J. Kudelski,
Merkers. Skarbiec III Rzeszy
Wydawnictwo Technol
Kraków 2011
dodano: 2012-09-14
