Historia Finlandii

Barbara Szordykowska

Wydawnictwo: TRIO, Warszawa 2011

 Opus magnum o Finlandii

Dwa lata temu zbiór szkiców o Islandii, rok temu dzieje (dwudziestowiecznej) Danii, dziś historia Finlandii – co byśmy zrobili bez wydawnictwa TRIO? Wydając dzieło gdańskiej badaczki, wypełniło ono w polskiej historiografii kolejną istotną lukę. Dla Barbary Szordykowskiej, specjalistki od stosunków fińsko-rosyjskich za czasów carskiego panowania, książka ta stanowi opus magnum.

Opis:

Autorka świetnie zna współczesny stan badań, dzięki czemu wykład dziejów politycznych – od człowieka pierwotnego do Tarji Halonen – jest nowoczesny i przejrzysty. Także jej znajomość współczesnej Finlandii jest bardzo głęboka, co przekłada się na jakość odpowiednich rozdziałów. Sporo i wnikliwie napisała o relacjach fińsko-polskich.

W świetle tych zalet tym łatwiej dostrzec niedociągnięcia i wady. Trudno nie zauważyć, jaką epokę preferuje autorka: wiekowi XIX wiek poświęciła znacznie więcej miejsca niż XX. Przy opisie dziejów sprzed 1945 roku dominuje „polska” metoda narracji: wielka polityka, walka narodowowyzwoleńcza, konflikty zbrojne, czasem coś o gospodarce i kulturze – i już. Na temat np. fińskiej wsi napisano w tych rozdziałach mniej niż o tym, gdzie która postać historyczna ma pomnik czy obelisk. Historia społeczna? A co to jest? Finowie są tu anonimową masą: ich obyczaje, tradycje, moralność i mentalność Szordykowska całkiem pomija (chyba, że mają coś wspólnego z politycznymi przesileniami). Istotne braki mają fragmenty o kulturze; można wręcz odnieść wrażenie, że autorka zgubiła cały rozdział o jej rozwoju pod koniec wieku XIX, a byłby to rozdział ważny. Przepadły początki sławnej potem fińskiej szkoły muzycznej i wielki prozaik Aleksis Kivi.

Na plus trzeba autorce zapisać niewielką liczbę błędów faktograficznych. Na minus zaś toporną polszczyznę. Nie brak takich kwiatków jak krucjaty krzyżowe albo ludność Księstwa Finlandzkiego nie stanowiła wystarczającej siły nabywczej. Ogólnie rzecz biorąc, można było tę książkę napisać lepiej, ale i w obecnej postaci jest godna polecenia.

Tomasz Flasiński

Barbara Szordykowska, Historia Finlandii

Wydawnictwo: TRIO, Warszawa 2011

dodano: 2011-11-17